2.3.3.3.1.4 Taxatiemechanismen
Taxatiemechanismen bewerken, met behulp van de coderingsprincipes van het subject, de stimulusgebeurtenissen tot gebeurtenissen-zoals-getaxeerd, oftewel tot 'het appel’ dat op haar beurt emoties uitlokt.
Hoe werkt dat?
- De elementaire taxatieprincipes zijn geen toetsen in termen van kenniscategorieën. Ze zijn impliciet in de processen van informatie-opname en herkenning, ze zijn ingebouwd in het systeem en in de procesbewaking van het gedrag. Nieuwheid is een uitkomst van het stimulusreceptieproces. Lust is het directe resultaat van de match tussen waargenomen gebeurtenissen en gevoeligheden of verwachtingen over belonende uitkomsten, zoals onlust dat is van de mismatch. Beide zijn het gevolg van voorgeprogrammeerde structuren met betrekking tot match en mismatch. De elementaire coderingsprincipes komen niet van buitenaf, maar uit de bouw en de werking van het systeem
- De taxatieprocessen - het beschouwen en evalueren van aspecten en implicaties van de stimulusgebeurtenis, en het vergelijken hiervan met de bevredigingscondities van belangen - staan gedeeltelijk onder bewuste controle. Heersende doelen spelen een rol bij het richten van de aandacht, evenals individuele voorkeuren voor bepaalde gezichtspunten of voor bepaalde coderingsprincipes dat doen. Maar ook bij deze processen is een belangrijk gedeelte niet toegankelijk voor cognitieve penetratie
- Belangenrelevantie wordt gegenereerd door een proces dat verwant is aan herkenning: de stimulus wordt eerst gezien als slecht, en daarna als nadelig of ongunstig, wat ook de reden van de slechtheid moge zijn. Het feit dat er mechanismen en niet alleen cognitieve strategieën bij de taxatie betrokken zijn, blijkt uit storingen in het proces, zoals gevoelloosheid , toestanden van depersonalisatie en intrusietoestanden - inhibitoire blokkades enerzijds en ongezochte beelden anderzijds. Het feit dat gevoelloosheid, depersonalisatie en misschien zelfs intrusietoestanden functioneel kunnen worden verklaard doet niets af aan het feit dat ze alle drie niet, of niet eenvoudig, door willekeurige inspanning kunnen worden veranderd; en het doet niet af aan het feit dat ze alle drie onderworpen zijn aan parameters van de stimulus of van de stimulusgevolgen, en misschien aan parameters van de individuele toestand (uitputting?), zaken die tot nog toe bijna niet onderzocht en dus onbekend zijn.
Meer weten? Zie Psych.theorie