x.2.2.1.4.1.5 Zelfverwerkelijking

De theorie van Maslov heeft belangrijke consequenties voor werkers in de gezondheidszorg.

  1. Ten eerste is het belangrijk dat je in de zorg die je geeft aan mensen zoveel mogelijk probeert aan te sluiten bij het behoefteniveau waarop de betreffende zorgvrager op dat moment zit, anders sla je de plank mis. Iemand die net is opgenomen, heeft bijvoorbeeld vaak behoefte aan veiligheid en voorspelbaarheid. Hij wil graag weten hoe alles is geregeld in de instelling (niveau 2). Als je hem op dat moment al bij allerlei gezellige clubjes van medebewoners wilt slepen (niveau 3) of interessante boeken over het kweken van geraniums brengt (niveau 5) dan moet je niet op al te veel enthousiasme rekenen, al bedoel je het goed. Die zorgvrager is daar op dat moment (nog) niet mee bezig; je zult eerst aan zijn behoefte aan veiligheid en voorspelbaarheid moeten voldoen (bijv. door goede voorlichting te geven) voordat andere behoeften boven zullen komen.
  2. Ten tweede leert de theorie van Maslov ons iets over de betrekkelijkheid van `hoe erg iets is'. Zolang je niet genoeg te eten hebt, is dat het enige wat je bezighoudt. Je bent dan niet bezig met de manier waarop je je behoeften op hogere niveaus moet vervullen. Het niet kunnen vervullen van de behoefte om ergens bij te horen is dan een luxeprobleem. Jij hebt wel wat anders om je druk over te maken en dat is hoe je je maag gevuld kunt krijgen.
 
Ben je echter in de positie dat aan al je behoeften op niveau 1 en 2 is voldaan, dan kan het `nergens bijhoren' tot een heel groot probleem uitgroeien. Het is dan absoluut geen luxeprobleem meer. Het probleem `nergens bijhoren' kan dan misschien wel evenveel leed veroorzaken als het probleem `nooit genoeg te eten hebben'.
 
Zo kan voor weer een ander, die op niveau 1 tot en met 4 zijn behoeften vervuld heeft, het niet kunnen vervullen van de behoefte aan kennis ook weer een vergelijkbaar groot leed veroorzaken. Het gaat hier bijvoorbeeld om iemand die graag een opleiding had willen volgen maar dit door allerlei omstandigheden thuis nooit heeft kunnen doen en nu `onder zijn niveau' werkt. Zolang je niet genoeg te eten hebt en je veiligheid niet gegarandeerd is zul je wellicht graag met deze persoon willen ruilen. En toch... als de honger en de onveiligheid vergeten zijn kan het niet kunnen vervullen van een volgende behoefte aan je gaan knagen.
 
Als we de motivatietheorie van Maslov negatief uitleggen, dan zouden we kunnen zeggen dat een mens dus nooit tevreden is. Zodra de ene behoefte bevredigd is komt de volgende al weer om de hoek kijken. Een positievere manier om met deze kennis om te gaan is dat we ons realiseren dat wat `erg' is enorm relatief is. Je kunt voor een ander mens niet beoordelen of hij zich aanstelt omdat jij vindt dat het allemaal nogal meevalt wat hem of haar overkomen is. Je kunt meemaken dat je een pas bevallen vrouw verpleegt die intens verdrietig is omdat haar baby een hazenlip heeft, terwijl je weet dat in de kamer ernaast een vrouw ligt wiens kindje doodgeboren is. Toch is het niet aan jou om dan te denken dat de moeder van het meisje met de hazenlip zich maar een beetje moet inhouden omdat er immers veel ergere dingen zijn. Voor haar is het op dat moment verdrietig dat haar dochtertje die afwijking heeft en dat moet je respecteren. Leed laat zich niet wegen en de theorie van Maslov laat ons zien dat hoe zwaar een niet vervulde behoefte weegt, mede afhangt van de vraag op welk behoefteniveau iemand zit. Voor iedereen staan op een bepaald moment bepaalde behoeften op de voorgrond en welke dit zijn verschilt van mens tot mens en van moment tot moment.