2.2.2.8.2.2.3.3 Iedereen

Wellicht heb je in de beschrijvingen van de afweermechanismen hier en daar wat van jezelf herkend. Want al worden afweermechanismen onbewust toegepast, zeker achteraf zul je jezelf toch weleens op het gebruik van afweermechanismen kunnen betrappen. Dat is niet verontrustend. Afweermechanismen worden door iedereen gebruikt en zijn een heel goed hulpmiddel voor het bewaren van ons psychisch evenwicht. Het wordt natuurlijk anders wanneer mensen verstrikt raken in het gebruik van afweermechanismen. Vlak na een plotseling verlies ontkennen dat een geliefde is overleden, is `normaal'. Als iemand dit na geruime tijd nog steeds doet, wordt het al wat `abnormaler'.
Als iemand in een moeilijke situatie gaat rationaliseren om daarmee voor zichzelf die situatie draaglijker te maken dan is dat heel functioneel. Als iemand echter voortdurend rationaliseert en daardoor eigenlijk niet eens meer weet wat hij (op emotioneel niveau) echt belangrijk vindt en wat niet, dan is een veel zorgelijker toestand ontstaan.
Het is dus heel normaal wanneer iemand af en toe afweermechanismen gebruikt. Als iemand ze te veel gebruikt en erin verstrikt raakt, is dat niet meer normaal. Een precieze grens hiertussen is niet te trekken. Zoals we bij de uitgangspunten al zeiden is de overgang tussen `normaal' en `abnormaal' heel geleidelijk. Volgens Freud lijken hulpverleners meer op hun (psychiatrische) patiënten dan dat ze van hen verschillen!
Voor jou als verpleegkundige is het belangrijk dat je het gebruik van afweermechanismen leert herkennen zowel bij zorgvragers als bij jezelf. Hierdoor kun je menselijk gedrag beter begrijpen waardoor je er vervolgens ook beter op kunt inspelen.