Welkom bezoeker. [ Inloggen ] [ Tekstgrootte A A A | Weergave: Presentatie / Normaal ]
[ Portaal ] [ Sitemap ] [ Zoeken ]

Introductie

De toekomst van de psychotherapie lijkt veel samen te hangen met maatschappelijke processen en ontwikkelingen. In dit verband kunnen we spreken van de ´zeitgeist´. Indien we terug kijken naar de ontwikkeling van het vak de psychotherapie dan zien we dat ze ontwikkeling van en veranderingen binnen het vakgebied veel samenhangt met maatschappelijke veranderingen in samenhang met de tijdgeest. Metaforisch bezien gaat een vergelijking op van de paradigmatheorie van Kuhn. De psychotherapie volgt het maatschappelijke proces en de tijdgeest. Indien we kijken naar het ontstaan van de psychotherapie, zo rond 1880, dan zien we dat het is ontstaan in een tijdgeest waarin veel aandacht was voor het exploreren van de menselijke geest. Magnetiseurs, hypnose en andere spirituele … waren toen in de mode en werden als verklaringsmodel van gedrag en de geest gebruikt. De grens tussen de wetenschap en de dagelijkse praktische geneeskunde was klein. Diverse verklaringsmodellen komen en gaan. In grote lijnen zou je kunnen zeggen dat er zo rond 1900 veel aandacht is voor onbewuste processen die ter verklaring dienen voor het gedrag en het handelen van de mensen. De psychotherapie sluit hier nauw bij aan. We zien een sterke groei van de psychotherapie die zelfs dient als hypothese genererend proces. In de loop van de tijd zien we diverse accentverschuivingen qua onderwerpen en aannames binnen de psychotherapie.

We zien ook de opkomst van totaal andere verklaringsmodellen en deze zien we terug in de toepassing in de dagelijkse praktijk van de psychotherapie. Zo is er de psychoanalytische stroming en een behavioristische stroming. Naast ontwikkelingen en veranderingen binnen zien we dat deze stromingen aangevuld worden met andere nieuwe stromingen die verband houden met de tijdgeest. Zo zien we de opkomst van de Clint centered therapie in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw. Deze stroming past geheel bij de tijdgeest van de persoonlijke groei en ontwikkeling van de mens, tot uiting komende in de flowerpower en hippie tijd. In de jaren 80 van de vorige eeuw zien we een verzakelijking van tijdgeest. We zien dit terug in de opkomst van de gedragtherapie met daarin de maakbaarheid van de samenleving en de mens. Later zien we accentverschuivingen optreden door het samengaan van de cognitieve stroming )ontstaan in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw’´, en de gedragstherapie. Men ging gaande weg minder zakelijk denken in de maatschappij.

Recente ontwikkeling, op micro, meso en macro niveau, lijken ook voort te komen uit de maatschappelijke norm en de tijdgeest. Nu ligt het accent van de derde generatie gedragstherapie meer op acceptatie en spiritualiteit. De meest recente ontwikkeling op maatschappelijk gebied is die van de marktwerking. Ingegeven door het failliet gaan van het communistische systeem is men sterk gaan geloven in de heilzame werking van de marktwerking en de economische principes van de volledige mededinging. Indien zich deze trend doorzet zou naar verwachting ook de psychotherapie hiermee te maken krijgen.

 

Recente ontwikkelingen

De huidige ontwikkeling van de deregulatie van overheidstaken zien we al terug in het zelfstandig worden van overheidsbedrijven en zorggerelateerde instellingen. We kunnen er dus vanuit gaan dat ook de psychotherapie hiermee te maken krijgt. Dit zal gevolgen hebben voor het vak ansich en voor het vak op inhoudelijk niveau.

Voor het vakgebied zou het kunnen betekenen dat de psychotherapie zich zelf op de kaart moet zetten. We zien dit terug in de vorm van registraties, diverse BIG registraties, met de daaraan gekoppelde opleidingen. De psychotherapeuten moeten zich onderscheiden van andere vormen van therapie en psychische behandelaars.

Ook de invloed van bijvoorbeeld verzekeringsmaatschappijen op wie wel en wie geen therapie mag geven en het opstellen van contracten met individuele therapeuten en/of organisaties is hiervan een voorbeeld.

De individuele psychotherapeuten moeten zich tegenwoordig verantwoorden voor hun handelen en uit kunnen leggen wat er in een behandeling is gebeurt.

 

Toekomstige ontwikkelingen

Naar verwachting wordt in de toekomst de therapeut afgerekend op zijn kwalificaties en zijn of haar prestaties en zal de psychotherapeut hiervoor meer of minder beloond worden. Dit principe van financiële beloning is het basis principe van de marktwerking.

De financiële stimulans zal uiteindelijk moeten leiden tot een betere en efficiëntere psychotherapeutische zorg, is het achterliggende motief.

 

Invloed hiervan op de psychotherapie

Bij de mogelijke invloed hiervan op de toekomst van de psychotherapie zou men kunnen denken aan de volgende onderwerpen

-          betere therapeuten

-          betere scholing

-          duidelijke afbakening van het vakgebied

-          meer indirecte zorg

 

 

 

 

Heiser, W.J. (2008). Psychometric Roots of Multidimensional Data Analysis in the Netherlands: From Gerard Heymans to John van de Geer. Electronic Journal for History of Probability and Statistics, Vol. 4, n°2; December 2008.

Knapen, P.M.F.J.J . (2008). Psychotherapie in het tijdperk van evidence based

Medicine. Tijdschrift voor psychiatrie 50 (2008) 6.