Universele factoren zijn cultuurgebonden
[door Gerbrig Versteegen]
Het gaat om factoren waar van op dit moment gedacht wordt dat die universeel zijn voor alle vormen van psychotherapie, misschien wel voor alle psychologische geneeswijzen (Colijn e.a., 2009). Bovendien zijn er aanwijzingen dat deze universele factoren ook in de medische context een werkzame rol spelen. In een onderzoek van Gracely e.a (2000) werd aangetoond dat thoraxchirurgen die een korte training kregen in communicatie vaardigheden significant betere resultaten behaalden na een bypass procedure. In deze training was m.n. aandacht voor de relatie tussen arts en patiënt.
De universele factoren zoals geformuleerd door Jerome Frank in 1961 bestaan uit 4 gemeenschappelijke elementen die leiden tot verandering: a. Intense emotionele band met de genezer; b. Genezer is door gemeenschap gesanctioneerd persoon in een therapeutische context; c. Geloofwaardige rationale voor het ontstaan van de klachten (geloofwaardig voor de client en genezer) en d. Ceremonie/ritueel voortvloeiend uit c) die leidt tot opheffen van ontreddering. Universele factoren geformuleerd zoals hierboven zijn niet cultuurgebonden, de specifieke invulling echter wel. “De vier elementen vormen samen een algemeen skelet van psychologische genezing of “mental healing”, dat vervolgens kan worden aangevuld met vlees en bloed vanuit de cultuur waarbinnen de genezing plaatsvindt” (Colijn e.a. 2009). Telkens opnieuw dezelfde elementen op een andere manier vormgegeven.