Psychotherapie in algemene zin

 

Psychotherapie is een containerbegrip, onder welke vlag een grote verscheidenheid van hulpverleningsactiviteiten schuil gaat. Deze activiteiten liggen ver uit elkaar voor wat betreft gehanteerde methodes en achterliggende theorieën. Daarnaast bestaan er grote verschillen ten aanzien van tijdsduur en intensiteit van de behandeling. Tot slot is er onderscheid aan te brengen op basis van de focus van de behandeling. Waar de ene, meer klachtgerichte benadering zich richt op het verhelpen van de symptomen of stoornissen, daar richt de meer persoonsgerichte benadering zich op verandering van vaste denk- en gedragspatronen. De Haas (2006) tracht tot een meer eenduidige definitie van psychotherapie te komen om meer overeenstemming te bereiken tussen de verschillende belanghebbenden i.c. vertegenwoordigers van de beroepsgroep, cliënten, verzekeraars, andere disciplines binnen de gezondheidzorg en de overheid. Op basis van tot dan toe gangbare definities (vanuit Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie, de Wet BIG, Werkgroep Integratieve Psychotherapie) analyseerde de Haas bestaande definities op basis van accentverschillen en kernthema’s. De onderstaande kernthema’s vatte hij vervolgens samen en schoof hij in elkaar tot één samenvattende omschrijving:

 

Wat zijn de werkzame bestanddelen van psychotherapie?

Nu er een meer eenduidige omschrijving van het begrip psychotherapie is, dringt de vraag zich op wat de inhoudelijke bestanddelen zijn, oftewel; wat werkt er?
Norcross (2004) kwam tot de volgende resultaten:
 

Onbekende factoren
45%
Niet veranderbare kenmerken van de patiënt
25%
Therapeutische relatie
10%
Behandelmethode
8%
Kenmerken van de psychotherapeut
7%
Interactie van de therapiefactoren
5%

 
Uit de tabel blijkt dat een therapeut slechts voor 30% invloed kan uitoefenen op het succes van de therapie. Het blijft echter onduidelijk wat er nu precies werkt in een behandeling. Het paradoxale van de situatie is dat, terwijl niet duidelijk is wat er precies werkt, er beweerd wordt dat sommige richtingen succesvoller zijn (beter werken) dan andere.
Feit is wel dat bij alle vormen van psychotherapie universele factoren een belangrijkere rol spelen bij het behandelsucces dan de specifieke methode.
 “Effectieve psychotherapie is duidelijk meer dan een stelsel van technische procedures, maar omvat ook meer dan een warme ondersteunende relatie.” (Colijn, S., Snijders, H. en Trijsburg, W., 2009).

Bronnen