PSYCHOTHERAPY GLOBE

 

 B. Bovendeerd heeft een poging gedaan om te komen tot een harmonieus model waarin wordt gepoogd de verschillende psychotherapierichtingen te zien als richtingen die allemaal gebruik maken van universele factoren en daarnaast een specifiek accent leggen langs drie verschillende assen.
 
X-as : Lichaam ------ Geest
Deze as is opgebouwd volgens het Cartesiaanse principe van scheiding tussen lichaam en geest (Res Cogitans en Res Extensa). Descartes maakte een scheiding tussen deze twee. Inmiddels weten we dat lichaam en geest zeer nauw met elkaar samenhangen en op elkaar reageren (voor een interessant boek over deze materie zie De vergissing van Descartes, een boek uit 1994 van de neuroloog Antonio Damasio). Verschillende richtingen leggen meer accent op het lichaam zoals bijvoorbeeld lichaamsgericht werken. Ook de recente neurowetenschappelijke bevindingen toegepast in bijvoorbeeld Heart Math of Neurofeedback zouden hieronder te scharen zijn. De cognitieve gedragstherapie in strikte zin zou zich dan meer toepassen op de geest in die zin dat ze zich vaak richten op cognities. Ook daar zien we bijvoorbeeld met mindfulness based cognitive therapy een beweging naar het lichamelijke toe.
 
Y-as: Ik ------ Systeem
De Y-as gaat over accentverschillen binnen therapieën waarbij sommige therapieën zich meer richten op het individu en anderen meer op het systeem. Cliënt-centered therapie is een therapie die zich in eerste instantie meer op het individu of de persoon richt. Het hoofdwerk van C. Rogers heet tenslotte niet voor niks 'On becoming a person'. Dat systeemtherapie meer accent legt op het systeem staat buiten kijf, ook Gestalt-therapie kijkt verder dan het individu.
 
Z-as: Verleden ------ Toekomst
Zeker in de klassieke psycho-analyse wordt vooral gekeken hoe het verleden, en dan met name de vroege jeugd invloed heeft op het functioneren binnen het hier en nu. De Solution Focused Therapy heeft met zijn "wondervraag" en "Brief uit de toekomst" een aantal technieken in huis die juist meer nadruk leggen op hoe verder in plaats van waarom zit je nu waar je nu zit.
 
 
Het zijn allemaal accentverschillen en bij diepere analyse wordt helder dat bijna alle scholen (Psycho-analyse, Cliënt centered, Cognitieve gedragstherapie, Gestalt-therapie, Lichaamsgericht werken, Systeemtherapie etc.) elementen of deeltechnieken hebben die langs de verschillende assen zijn te groeperen. Het zijn met andere woorden accentverschillen waarbij de overeenkomsten binnen de therapieën groter lijken dan de verschillen, met als gemeenschappelijke deler de universele factoren.