3b. Geschiedenis van de psychotherapie
Psychotherapie als kind van haar tijd
Volgens Frank moet de psychotherapie een binnen de samenleving geaccepteerde vorm hebben.
Schaap stelt dat het beschilderen van de rotsen in bv. de grotten van Lascaux een psychotherapeutisch element in zich draagt. Dit kan het volgende betekenen: de sensorische deprivatie in de grot verhoogd de suggestibiliteit en wordt verondersteld het werkzame bestanddeel in deze (eerste) vorm van ‘psychotherapie’ te zijn. Het doel van deze therapie was een betere jager te worden.
In reactie op de hedonistische levenswijze kwamen de Stoa met een filosofisch gedachtegoed dat moest leiden tot het geluk van de mens. ‘Een emotie komt volgens hem tot stand als gevolg van een onjuist oordeel. Als iemand ons slaat, kan dat fysiek pijn doen, maar de emotie verdriet hierover ontstaat pas, wanneer we denken dat het ontvangen van een klap iets slechts is. Dit valt af te keuren, het is niet rationeel. Maar ook een plotselinge blijdschap als gevolg van het vinden van een goudstuk is afkeurenswaardig, het is immers evenzeer gevolg van een verkeerd oordeel, want het hebben van een goudstuk is op zich niet iets goeds’. (Bron Wikipedia)
Volgens Schaap begint de moderne psychotherapie bij de hypnotherapie. In 1775 werd Mesmer uitgenodigd voor de Wetenschappelijke Academie te München zijn opinie met betrekking tot het exorcisme uitgevoerd door priester en genezer Johann Joseph Gassner (1727-1779) uiteen te zetten. Hij meldde dat ondanks het oprechte geloof van Gassner, hij een hoge mate van dierlijk magnetisme bezat. Mesmer zag gezondheid als de vrije flow van het levensproces doorheen duizenden kanalen in het lichaam. Ziekte werd veroorzaakt door hindernissen in die flow. Die obstakels overwinnen en de flow herstellen leidde tot een crisis die de gezondheid herstelde. Als de natuur dit spontaan niet deed, was contact met een geleider van dierlijk magnetisme een noodzakelijke en afdoende remedie. Mesmer wilde de heilzame natuurlijke invloeden uitlokken of een handje helpen.
Freud ontdekte met de hypnotherapie een methode om de verdringing te omzeilen en zo herstel van psychopathologie te bewerkstelligen. In een tijd met een repressief seksueel moraal, vond Freud aansluiting door seksualiteit een prominente plek te geven in zijn theorieen en therapieen.
Voor een uitvoerig overzicht van de geschiedenis van de psychotherapie zie:: Timeline of psychotherapy
Onderstaande tekst is een reflectie op het college van prof. dr. C.P.D.R. Schaap op 24 april 2004.
________________________________________________________________________________